| Λ ή μ μ α | Π α ρ α π ο μ π ή |
Διάβασμα δεδομένων.
Πρόλογος του συγγραφέα [»] |
Πρόλογος (από τον Μ. Γ. Βαρβούνη) [»] |
[X] |
- Τελειώνοντας το λεξιλόγιο των «Σαμιακών» του Επαμεινώνδα Σταματιάδη, μοιραίο ήταν να εμπλακώ και με το δίτομο έργο των «Σαμιακών» του Νικολάου Σταματιάδη. Από τη μια η προτροπή κυρίως του φίλου καθηγητή Μανώλη Βαρβούνη κι από την άλλη η …πείρα, ας πούμε, της αποδελτίωσης του Επαμεινώνδα με έκαμαν να αποφασίσω το εγχείρημα. Δυστυχώς, ενώ ο όγκος ήταν μικρότερος, οι δυσκολίες ήταν περισσότερες. Αιτία, η άτακτη καταγραφή των κειμένων (πρωθύστερα σε ημερομηνίες κ.λπ.) και η πολλαπλότητα του τρόπου καταγραφής της πληθώρας των ονομάτων (κατάλογοι ψηφισάντων, συμμετοχή σε συνελεύσεις κ.λπ.). Τα διλήμματα πολλά. Οι λύσεις που δόθηκαν ίσως να μην ήταν οι δοκιμότερες, σαν μη μονοσήμαντα επιλέξιμες. Πολλές φορές κατέληξα σε πλεονασμό για να αντιμετωπίσω όλες τις πιθανότητες που, δυνητικά, υπήρχαν σαν λύση. Προτίμησα αυτό παρά να προτείνω μόνο την πιθανότερη, κατά την επιλογή μου, λύση. Γιαυτό το λόγο, δηλαδή για να διευκολύνω τον αναγνώστη με τυχόν χρονολογικές συγκρίσεις, παραθέτω ημερομηνίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σαν συγκριτικά στοιχεία ταύτισης.
- Οι χρονολογίες δεν είναι πάντοτε γεννήσεως ή θανάτου αλλά και χαρακτηριστικές διαφόρων δραστηριοτήτων (μάχες, ναυμαχίες, συνελεύσεις κ.λπ.) που διευκολύνουν, πιθανόν, να ερευνηθεί αν πρόκειται για συνωνυμία ή ταυτοπροσωπία. Αρκετές φορές, σε παρένθεση, γρ’άφεται και η δεύτερη εκδοχή ή το ορθό.
- Πολύ με απασχόλησε το θέμα των σύνθετων ονομάτων, ιδίως με τα προθέματα χατζη- και παπα-, τα οποία παρουσιάζονται με ποικιλία καταγραφών. Σε υπόμνημα που ακολουθεί παραθέτω ορισμένους από τους πολλούς τρόπους καταγραφής με την αντίστοιχη ή τις αντίστοιχες προτάσεις που επέλεξα για την παρουσίασή τους. Πολλά τα προβλήματα και ανάλογες οι λύσεις ή οι προτάσεις αν δεν υπάρχει η λύση που, τουλάχιστο στα ονοματεπώνυμα τα οποία και κυριαρχούν, οφείλονται στην πολυσχιδή και πολύμορφη καταχώρησή τους στο κείμενο. Εκτός των ομαδικών καταλόγων που αναφέρουμε παραπάνω ακόμα και τα μεμονωμένα ονόματα, στα οποία χρησιμοποιείται η λέξη κύριος, σαν πρόθεμα, τις περισσότερες φορές αποδίδεται με ένα κεφαλαίο Κ. το οποίο κάλλιστα μπορεί να είναι αρχικό του ονόματος: π.χ. ο Κ. Δ. Παπάς. Το όνομα μπορεί να είναι π. χ. Κων/νος Δ. Παπάς αλλά και Κος Δημήτριος Παπάς.
- Κατά τη σύνταξη του Ευρετηρίου διατηρήθηκε, αρκετές φορές, η περιστασιακή ορθογραφία του κειμένου, ιδίως σε ονόματα και γεωγραφικούς όρους, ώστε να ανιχνεύεται το λήμμα ευκολότερα. Αλλά όταν το όνομα αναφέρεται σε πολλά σημεία του κειμένου με παραλλαγές γραφής κρίθηκε εύλογο να τηρηθεί ενιαία γραφή ώστε να μην αποκοπούν τα λήμματα σε ομάδες κατά τη λεξικογράφηση (κατάταξη).
- Τελικά καταγράφηκαν συνολικά 7.283 λήμματα από τα οποία τα 5.023είναι ονόματα, τα 1.268 έννοιες, τα 726 γεωγραφικοί όροι και τα υπόλοιπα 266 είναι πράγματα-λέξεις. Καταγράφτηκαν λίγα λήμματα που αφορούν σε επουσιώδη θέματα αλλά νόμισα πως δεν είναι κακό να καταγραφούν αφού μπορούν πιθανόν να φανούν κάπου χρήσιμα (π.χ. ονόματα πλοίων ειδικών αποστολών). Σίγουρα δεν έχει γίνει κατάχρηση ώστε να αλλοιώνεται το κείμενο αφού το θέμα αφορά σε ελάχιστα λήμματα.
- Σε περιορισμένο αριθμό cd, που προγραμματίζεται να εκδοθεί η παραπάνω εργασία, όπως και η ανάλογη του Επαμεινώνδα Σταματιάδη, που έχει ήδη εκδοθεί, θα υπάρχει η δυνατότητα συντομότερης και σωστότερης προσέγγισης του κειμένου από τον ερευνητή. Εκεί, θα μπορεί να προσεγγίζονται, με εύκολο και απλό τρόπο, τα κείμενα και σαν σύνολο αλλά και σαν κατηγορίες, π.χ. ονόματα, έννοιες, γεωγραφικοί όροι, ηγεμόνες, λατρεία κ.λπ.
- Θέλω να ζητήσω τη συγγνώμη του αναγνώστη για τυχόν λάθη που, παρά την προσοχή που δόθηκε, είναι αδύνατον να μην υπάρξουν, καθώς και για τις μη μονοσήμαντες προτάσεις, για τις οποίες καλείται ο ίδιος να έχει την τελική επιλογή. Έκαμα ότι μπορούσα να τον βοηθήσω σ’ αυτό.
- Τελειώνοντας θέλω να ευχαριστήσω τον καθηγητή και φίλο Μανώλη Βαρβούνη, του οποίου η γνώμη ήταν πάντα χρήσιμη.
- Άλκης Ν. Δημητρίου
| Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου "Νικόλαος Δημητρίου" | ||||
| © 1993 - 2024 Αλκης Δημητρίου |